Eins og flestir vita hófst gos í Heimaey aðfaranótt þriðjudagsins 23. janúar, árið 1973. Gosið kom eyjamönnum í opna skjöldu, enda höfðu jarðfræðingar lýst því yfir að Helgafell væri útkulnuð eldstöð sem ekki hefðiu gosið s.l. 5000 ár og færi vart að taka upp á því nú, þegar svona stutt var síðan að Surtsey hafði myndast.

Þegar starfsmaður vélaverkstæðis, sem staðsett var í bragga vestarlega í bænum, kom til vinnu að morgni föstudagsins fyrir gos var aðkoman ófögur. Kaffistofan sem var uppi á millilofti í bragganum, var þakin í rottuskít. Gólf, borð, og stólar voru útskitin og m.a.s. var rottukúkur í kaffimálunum hjá þeim. Þegar starfsmennirnir skoðuðu málið betur var hægt að sjá að rottuhjörðin hafði komið upp um óvarið niðurfall og stormað upp í kaffistofuna í leit að mat.
Í fiskimjölsverksmiðunni hjá FES, þessa sömu nótt, varð vaktmaðurinn vitni að undarlegum viðburði. Upp úr niðurföllum og innan úr mjölskemmu, utan úr þrónum og úr öllum skúmaskotum, streymdu rottur. Hundruðum saman tipluðu þær eftir rörum og leiðslum út í myrkrið. Þær fóru sér í engu óðslega heldur var eins og um skipulagðan flótta að ræða og áfangastaðurinn væri fyrirfram ákveðinn. Þessu fór fram í nokkrar mínútur og það var ekki fyrr en að síðasta rottan hvarf út um gat á veggnum, að vaktmaðurinn hafði rænu á því að athuga hvert þær væru að fara. Hann rétt náði að sjá hersinguna hverfa eftir götunni eitthvað suður eftir.
Viðburðir þessir voru vissulega ræddir manna á milli en voru þó vart komnir í hámæli þegar aðrir atburðir og stórkostlegri urðu til að leiða athygli manna frá undrum þessum . Gosið skall á.
Suður á Heimaey var hænsnabú. Þegar hægðist um eftir fyrstu daga gossins þá var gengið í það að fjarlæga hænurnar, og voru þær sem lífvænlegastar þóttu sendar upp á land en hinum slátrað. Fóður var allt skilið eftir og búið skilið eftir eftirlitslaust. Nokkrum vikum seinna þá áttu menn leið þarna um og urðu þá varir við að það var eitthvað líf í hænsnabúinu. Reyndist það vera smekkfullt af rottum sem höfðu étið hænsnabygg og annað tilfallandi sér til viðurværis. Þótti nú bera vel í veiði að finna þarna allan rottustofn Vestmannaeyja á einum stað. Slökkviliðið kom með tvo slökkvibíla og var pústið úr þeim leitt inn í húsið og freistað með því að drepa þennan óvænta bústofn hænsnabúsins. Og vissulega drápust rotturnar sem inni voru en eitthvað vafðist fyrir vígamönnunum að þrífa húsið og eyða hræjunum. E.t.v. hafa þeir sem þarna véluðu um fengið slæma samvisku yfir þessum ódugnaði, því ekki var farinn annar drápsleiðangur í hænsnabúið og því ekki vitað hvað þar fór fram. En síðar þegar búið var athugað var þar nokkuð snyrtilegt um að litast og engin rotthræ að sjá.
Gosinu lauk í sumarbyrjun og lífið þokaðist smá saman í sína gömlu vana skorður. Fólkið flutti aftur heim og það var m.a.s. haldin Þjóðhátið, þó ekki væri hægt að halda hana í Herjólfsdal. Og það var unnið í fiskimjölsverksmiðju FES eins og áður. En nú bar svo undarlega við að það sást þar ekki rotta, og hafði ekki sést síðan verksmiðjan hafði verið ræst aftur eftir gos. Ekki að þeirra væri sárt saknað, því að vissulega var mörgum nóg um fjöldann og stærðina á þeim. Samkvæmt mælingu sem staðfest var af Náttúrufræðistofnun Vestmannaeyja, var stærsta rottan sem hafði veiðst fyrir gos 45 cm. löng, frá trýni aftur á skottenda. Og fjöldinn sem veiddust í gildrur hafði skipti tugum hverja nótt.
Það var svo um miðjan ágúst, þegar nóttin er alveg orðin niðdimm, að vaktmaðurinn í FES heyrði fyrirgang fyrir utan gúanóið. Hann leit út og sá þá holskeflu af rottum koma sreymandi að verksmiðjunni. Hann áætlaði að fjöldinn hefði skipt þúsundum og nú fóru þær hvorki hljóðlega né skipulega. Þær hlupu tístandi og skrækjandi, og ruddust hver um aðra þvera inn um öll göt og op sem hægt var að finna. Á ótrúlega skammri stund hvarf sú síðasata niður í niðurfall rétt fyrir framan furðu lostinn vaktmanninn.
Rotturnar voru komnar heim.